Zwiedzając wystawę, nie mamy czasu, aby każdemu z obiektów poświęcić kilka minut – przyjrzeć się detalom, wczytać się w opis. Dlatego kuratorzy Muzeum Azji i Pacyfiku co miesiąc wybierają jeden obiekt z kolekcji i zachęcają do bliższego, bardziej wnikliwego poznania jego historii.

---

Patera z pokrywą daung-baung-kalat [don-bon-kalat]
Mjanma (Birma), zapewne 2. poł. XX w.
bambus (darty na paski plecione ze sobą), drewno, laka, złoto płatkowe, szkiełka
wys. 63 cm, średnica 61 cm
MAP 20840

---

Ceremonialna, dekoracyjna patera z wysoką pokrywą, zdobiona reliefem w masie lakowej, szkiełkami i pozłacana. Dolna część to okrągła, niska patera na trzech nóżkach o kształcie ptasich szponów, górna to wysoka pokrywa w formie stożka o wypukłych powierzchniach bocznych, zwieńczona tralką.

Patera ma płaskie dno i lekko wystający otok, wycinany w esowate linie. Dno jest z plecionki bambusowej, pokrytej wewnątrz czarną laką, a od spodu brązową (tamże na spodzie pojedyncza linijka tekstu w piśmie birmańskim w czarnym kolorze). Otok rzeźbiony w drewnie (podobnie jak nóżki), na górnej powierzchni zdobiony laką, masą lakową thayo i szkiełkami oraz złocone (złoto płatkowe), a od spodu pomalowany na brązowo. Nóżki brązowe od wewnątrz, czarne od zewnątrz.

Pokrywa również z bambusowej plecionki od wewnątrz pokrytej czerwoną laką; jest to cienka warstwa laki i widać splot plecionki. Po zewnętrznej stronie bogato zdobiona reliefem wykonanym z masy lakowej thayo, a ponadto szkiełkami i złotem płatkowym. Wzory geometryczne, spiralną wić roślinną oraz kartusze w formie płatków lotosu rozmieszczono po obwodzie w poziomych rejestrach. Tralka wieńcząca całość toczona z drewna i zdobiona czerwoną laką, z dodatkiem czarnej oraz pokryta złotem płatkowym.

Przedmiot o dużych walorach dekoracyjnych ze względu na wielość i staranność zdobień oraz na efektowne materiały.

Tego rodzaju płytkie naczynia z wysoką pokrywą, ale niekoniecznie równie bogato zdobione, służą w Mjanmie/Birmie do ofiarowywania w nich darów do klasztorów buddyjskich. Datowanie przypuszczalne, oparte na stanie zachowania.

Warto zwrócić uwagę na technikę, w jakiej powstają w Mjanmie/Birmie naczynia i pojemniki. Są to konstrukcje wyplatane z cienkich bambusowych pasków, następnie pokrywane laką tak, iż często nie widać tej konstrukcji spod spodu. Takie przedmioty są bardzo lekkie. Laka po zaschnięciu jest nierozpuszczalna, nadaje naczyniom odporność na wilgoć, jest też odporna na chemikalia.

 

 

Fot. Eugeniusz Helbert / Muzeum Azji i Pacyfiku