Co miesiąc kuratorzy Muzeum Azji i Pacyfiku starannie wybierają jeden obiekt reprezentujący poszczególne części nowej ekspozycji stałej „Podróże na wschód” prezentującej obszary Azji Południowo-Zachodniej, Azji Centralnej, Mongolii i Indonezji.

W kwietniu wyróżniliśmy cienką, jedwabną szarfę jasnobłękitnej barwy, zakończoną na krótszych krawędziach frędzlami osnowowymi. Jest to tkanina adamaszkowa: zdobią ją – uzyskane w procesie tkania – błyszczące wzory na matowym tle, zaś po drugiej stronie – te same wzory są matowe na błyszczącym tle. Ukazano tu w poziomych rzędach buddyjskie symbole, mocno uproszczone i wpisane w sześciokątne pola. W każdym rzędzie znajdują się trzy jednakowe symbole, i w poszczególnych rzędach (od góry) są to: cylindryczna chorągiew zwycięstwa, baldachim/parasol, cenna waza i koło Prawa o ośmiu szprychach. Ten sam układ powtórzono w dolnej połowie chadaka. Ponadto wzdłuż górnej i dolnej krawędzi tkaniny jest pasmo meandra i prawdopodobnie wers pisma (sylab mantrycznych?)

Szarfy chadak najczęściej wykonuje się jedwabiu. W Mongolii mają na ogół błękitny kolor, zaś w Tybecie biały. Mierzą od 30-40 cm do kilku metrów długości. Ukazuje się na nich nie tylko pomyślne symbole, lecz także teksty modlitw i mantr.

Zgodnie z tradycją, w krajach buddyzmu tantrycznego (Tybet, Mongolia i in.) takie szarfy wręcza się na znak szacunku i przyjaźni, a także swoiste życzenie pomyślności. Ofiarowuje się je buddyjskim lamom, niejednokrotnie w związku z uroczystościami religijnymi, jak też osobom świeckim. Zwyczaj trwa w Mongolii do dziś mimo zmian wywołanych przez komunistyczną rewolucję XX wieku. Analogiczne funkcje pełnią białe szarfy – w Tybecie, zwane tam katak.

Audiodeskrypcja:

Szarfa ofiarna – chadak
Mongolia, 3. ćw. XX w.
jedwabny adamaszek
wym.: 93 x 41 cm
nr inw. MAP 3790