W dniach 14-15 marca 2024 roku w Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie odbędzie się ogólnopolska konferencja poświęcona znaczeniu i symbolice wody w sztukach i kulturach Azji i Oceanii. Jej celem jest stworzenie przestrzeni do interdyscyplinarnej dyskusji poświęconej zagadnieniu kulturowej roli wody w szerokim kontekście, zarówno w ujęciu historycznym, jak i we współczesnym świecie.

Zaprosiliśmy do udziału antropologów, etnologów, historyków sztuki, muzykologów, orientalistów, badaczy kultury, filozofii, literatury, historyków, archeologów, kulturoznawców, religioznawców, socjologów, literaturoznawców, językoznawców.

Tematyka konferencji obejmuje następujące zagadnienia:
• woda jako warunek rozwoju cywilizacji i element kulturotwórczy;
• idea wody w filozofii, w religiach, znaczenie wody w rytuałach;
• symboliczne znaczenie wody, zwierząt i roślin wodnych, stworzeń mitycznych;
• rekreacja i sporty wodne w ujęciu historycznym i antropologicznym;
• woda jako inspiracja w sztukach plastycznych, performatywnych, literaturze, muzyce;
• woda w antropologii ekologicznej i antropologii środowiska.

Komitet naukowy:
• prof. dr hab. Jerzy Malinowski, prezes Polskiego Instytutu Studiów nad Sztuką Świata
• dr Józef Zalewski, dyrektor Muzeum Azji i Pacyfiku im. Andrzeja Wawrzyniaka w Warszawie
• dr hab. Anna Cieślewska, Collegium Civitas
• dr Magdalena Ginter-Frołow, Muzeum Azji i Pacyfiku im. Andrzeja Wawrzyniaka w Warszawie
• dr hab. Joanna Minksztym, Muzeum Etnograficzne w Poznaniu
• dr hab. Mateusz Salwa, Wydział Filozofii, Uniwersytet Warszawski
• prof. dr hab. Jerzy Sławomir Wasilewski, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej, Uniwersytet Warszawski; Polsko-Japońska Akademia Technik Komputerowych
• dr Dobrosława Wiktor-Mach, Wydział Socjologii, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
• prof. dr hab. Sławomira Żerańska-Kominek, Instytut Muzykologii, Uniwersytet Warszawski

Partnerzy: Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata, Wydział Nauk o Kulturze i Sztuce Uniwersytetu Warszawskiego

Sekretarz konferencji: Karolina Krzywicka, Muzeum Azji i Pacyfiku im. Andrzeja Wawrzyniaka w Warszawie: konferencja@muzeumazji.pl

Wstęp dla słuchaczy: bezpłatny.

 

PROGRAM
Program i abstrakty w pliku pdf

Czwartek, 14 marca 2024

10.00 Otwarcie konferencji
● dr Józef Zalewski, dyrektor Muzeum Azji i Pacyfiku im. Andrzeja Wawrzyniaka w Warszawie
● prof. dr hab. Jerzy Malinowski, prezes Polskiego Instytutu Studiów nad Sztuką Świata

SESJA I. Woda jako warunek rozwoju cywilizacji i element kulturotwórczy
10.10-10.30 Znaczenie wody w kulturze archeologicznej Đông Sơn (V w. p.n.e. – I/II w. n.e.), Katarzyna Czapska, Muzeum Azji i Pacyfiku im. Andrzeja Wawrzyniaka w Warszawie, Wydział Archeologii, Uniwersytet Warszawski
10.30-10.50 Woda w Krainie Wiecznej Wiosny jako motyw przewodni w kulturze mniejszości Dai w prefekturze Xishuangbanna (Yunnan, Chiny), dr Aleksandra Kajdańska, Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata
10.50-11.10 Problemy z wodą, jako warunek rozwoju cywilizacji na Kiritimati, dr Dariusz Zdziech, Uniwersytet Ignatianum w Krakowie
11.10-11.30 Woda jako czynnik warunkujący rozwój techniki tworzenia laki dalekowschodniej oraz bariera chroniąca ją przed zawłaszczeniem przez zewnętrzną grupę kulturową w okresie nowożytnym, Karolina Szymankiewicz, Instytut Historii Sztuki, Uniwersytet Warszawski
11.30-11.40 – przerwa kawowa
11.40-12.00 Socjolingwistyczna sytuacja nomadów morskich Urak Lawoi’ na wyspie Koh Lanta w tajskiej prowincji Krabi, dr Joanna Dolińska, Wydział „Artes Liberales”, Uniwersytet Warszawski
12:00-12:20 Wyjątkowość techniczna łodzi i żagli polinezyjskich, jako środków interakcji z wodą oraz determinant cywilizacji i kultury Oceanii w okresie wielkich wypraw, mgr inż. Janusz Ostrowski, nieformalne stowarzyszenie pasjonatów łodzi i żagli polinezyjskich
12.20-12.40 Sammlung Mende, czyli kolekcja obiektów z terenów Mórz Południowych w przedwojennym Wrocławiu, Agata Stasińska, Muzeum Narodowe we Wrocławiu
12.40-13.00 Od Pacyfiku do warszawskiego Powiśla: ewolucja techniki pływania kraulem, Tomasz Madej, Muzeum Azji i Pacyfiku im. Andrzeja Wawrzyniaka w Warszawie
13.00-13.10 – dyskusja

13.10-14.00 – przerwa obiadowa

SESJA II. Idea wody w religiach, znaczenie wody w rytuałach
14.00-14.20 „Obmyję przeto swoje skalane ciało”. Rytuał oczyszczenia, mizugori, we współczesnej Japonii, dr Iga Rutkowska, Wydział Orientalistyczny, Uniwersytet Warszawski
14.20-14.40 Woda która leczy. Magiczne naczynia z Iranu w zbiorach Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie, dr Magdalena Ginter-Frołow, Muzeum Azji i Pacyfiku im. Andrzeja Wawrzyniaka w Warszawie
14.40-15.00 Woda w praktykach uzdrawiania i wypędzania złych duchów. Prowadzenie badań poprzez doświadczenie i osobiste zaangażowanie w proces rytualny, dr hab. Anna Cieślewska, Collegium Civitas
15.00-15.20 Woda w uniwersum indyjskiej ofiary ogniowej: Przeciwieństwo, komplementarność, transformacja, Krzysztof Gutowski, Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych, Polska Akademia Nauk
15.20-15.30 – dyskusja
15.30-15.40 – przerwa kawowa

SESJA III. Idea wody w filozofii
15.40-16.00 Woda w japońskiej drodze herbaty, chadō, na podstawie traktatu Nanpōroku (XVII wiek), dr Anna Zalewska, Katedra Japonistyki, Wydział Orientalistyczny, Uniwersytet Warszawski
16.00-16.20 O wodzie w skupieniu. Znaczenie i manifestacje wody w japońskiej sztuce drogi herbaty, Urszula Mach-Bryson, Katedra Japonistyki, Wydział Orientalistyczny, Uniwersytet Warszawski
16.20-16.40 Symbolika wody w kulturze tureckiej, Agnieszka Erdoğan, Wydział Orientalistyczny, Uniwersytet Warszawski
16.40-17.00 Symboliczne znaczenie wody we wczesnej filozofii konfucjańskiej, Michał Fryziel
17.00-17.10 – przerwa kawowa

SESJA IV. Symboliczne znaczenie wody, zwierząt i roślin wodnych, stworzeń mitycznych
17.10-17.30 Wizerunki zwierząt wodnych w neolitycznej ceramice chińskiej, dr hab. Bogna Łakomska, prof. ASP, Zakład Historii i Teorii Sztuki, Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku
17.30-17.50 Lalki na wodzie w Wietnamie, dr Martyna Groth, Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata
17.50-18.00 – dyskusja

 

Piątek, 15 marca 2024

SESJA V. Woda jako inspiracja w sztuce
9.00-9.20 Wyrażenie nastroju, emocji za pośrednictwem motywu wody w poezji haiku i malarstwie japońskim, dr Magdalena Chomiak, Wydział Sztuk Pięknych, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
9.20-9.40 Obraz WODY w języku tureckim w świetle danych słownikowych, dr Kamila Stanek, Wydział Orientalistyczny, Uniwersytet Warszawski
9.40-10.00 Symbolika wody w kinie indyjskim, dr Blanka Katarzyna Dżugaj, badaczka niezależna
10.00-10.20 Funkcja i znaczenie wody w japońskim horrorze na przykładzie wybranych filmów, Julia Domagała, studentka, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
10.20-10.30 – przerwa kawowa
10.30-10.50 Pomiędzy falami. Ekologia i duchowość wody na wybranych przykładach sztuki Azji, dr Anna Dzierżyc-Horniak, Wydział Nauk Humanistycznych, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
10.50-11.10 Artystki w Morzu Martwym, Pola Zygmunt, Muzeum Azji i Pacyfiku im. Andrzeja Wawrzyniaka w Warszawie
11.10-11.30 Ruch hydroseksualny w sztuce, dr. Ewelina Jarosz, Katedra Mediów i Badań Kulturowych, Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
11.30-11.50 Oświecony umysł (z) lodu. Ladhakijskie stupy lodowe jako infrastruktura afektywna oraz interfejs kultury i natury wobec zmian klimatycznych, Marta Normington, Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie
11.50-12.00 – dyskusja

12.00-13.00 – przerwa obiadowa

SESJA VI. Woda w antropologii ekologicznej i antropologii środowiska
13.00-13.20 Woda, klimat i nowe nurty myślenia: sploty zachodnich koncepcji wody z wiedzą wyspiarzy Pacyfiku, dr Małgorzata Owczarska, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej, Uniwersytet Warszawski
13.20-13.40 Rzeka Munzur jako jiare: relacje kurdyjskich alewitów ze światem wody, dr Dobrosława Wiktor-Mach, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
13.40-14.00 Rzeka jako aktor drugiego planu? Konstruowanie wiedzy lokalnej na temat powodzi w południowej części japońskiej wyspy Kiusiu, dr. Beata M. Kowalczyk, Wydział Socjologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
14.00-14.10 – przerwa kawowa
14.10-14.30 Rzeki, jeziora i laguny jako osoby prawne, dr Stanisław Kordasiewicz, Wydział „Artes Liberales”, Uniwersytet Warszawski
14.30-14.50 Prawa rzeki Whanganui – podmiotowość rzeki w systemie prawnym Nowej Zelandii, Adrianna Suska-Zalewska, Uniwersytet Gdański, Szkoła Doktorska Nauk Humanistycznych i Społecznych
14.50-15.10 Słodkie / Słone: starożytne wizje wód i ich reprezentacje w kulturach Azji Przedniej, dr Magdalena Maciudzińska-Kamczycka, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
15.10-15.30 Ta’aroa polinezyjski bóg oceanu i inne bóstwa związane z wodą w podaniach południowego Pacyfiku, szczególnie terenu obecnej Polinezji Francuskiej, dr Anna Kołodziejska, prezes Stowarzyszenia Polska-Polinezja
15.30-16.00 – dyskusja

16.00 – zakończenie konferencji

Klauzula Informacyjna o przetwarzaniu danych uczestnika konferencji